Nietrzymanie moczu (inkontynencja) jest dolegliwością, na którą skarży się wielu pacjentów. Wbrew powszechnemu mniemaniu, nie cierpią na nią wyłącznie kobiety po menopauzie.

Z dolegliwością tą borykają się również młode kobiety, a lekarze szacują, że skala zjawiska może być zaniżona z uwagi na wstydliwość tej choroby, do której pacjenci niekiedy nie chcą się przyznać. Co istotne, problem nietrzymania moczu dotyka również mężczyzn, chociaż przyznać trzeba, że panowie chorują wyraźnie rzadziej od kobiet.

Nietrzymanie moczu (inkontynencja) jest dolegliwością, na którą skarży się wielu pacjentów. Wbrew powszechnemu mniemaniu, nie cierpią na nią wyłącznie kobiety po menopauzie. Z dolegliwością tą borykają się również młode kobiety, a lekarze szacują, że skala zjawiska może być zaniżona z uwagi na wstydliwość tej choroby, do której pacjenci niekiedy nie chcą się przyznać. Co istotne, problem nietrzymania moczu dotyka również mężczyzn, chociaż przyznać trzeba, że panowie chorują wyraźnie rzadziej od kobiet.

Co jest najczęstszą przyczyną nietrzymania moczu?
U starszych kobiet ma to związek z fizjologicznym zwiotczeniem mięśni dna miednicy, spowodowanym niedoborem hormonów, u kobiet młodszych i w średnim wieku jedną z najczęstszych przyczyn są choroby układu moczowego oraz przebyte porody, zwłaszcza, jeśli poród przebiegał siłami natury i skutkował obniżeniem napięcia mięśni dna miednicy. Nietrzymanie moczu może być także skutkiem rozmaitych urazów, zabiegów operacyjnych, a ponadto w przypadku mężczyzn problemów z prostatą. Wysiłkowe nietrzymanie moczu może mieć również podłoże anatomiczne, związane z nadmierną ruchomością pęcherza i cewki moczowej.

Jak przebiega leczenie?

Zgodnie z popularnym stwierdzeniem, iż lepiej jest zapobiegać niż leczyć, kobietom w ciąży w ramach przygotowania do porodu zaleca się regularne ćwiczenia mięśni dna miednicy. Regularnie i prawidłowo wykonywane ćwiczenia dają w efekcie lepszą koordynację i wzmocnienie tych partii mięśni, a także wzmocnienie mechanizmu zwieracza cewki moczowej. Oczywiście ćwiczenia te są polecane nie tylko dla pań spodziewających się dziecka, stosować je mogą wszystkie pacjentki. Ćwiczenia te nie są absorbujące i mogą być wykonywane w warunkach domowych, jak również na spacerze czy podczas zakupów.

Kolejnym zaleceniem medycznym jest biofeedback, który przez podawanie pacjentowi sygnałów zwrotnych o stanie organizmu przyczynia się do zwiększenia świadomości w zakresie funkcji organizmu. Mięśnie dna miednicy można także zaktywizować poprzez elektrostymulację. Jeśli systematyczne ćwiczenia oraz inne zabiegi nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, wówczas można myśleć o interwencji chirurgicznej, a także – w przypadku gdy nietrzymanie moczu spowodowane jest urazami okołoporodowymi- o plastyce pochwy.

Jakie formy terapii może zalecić fizjoterapeuta?

Zgodnie z holistycznym postrzeganiem organizmu ludzkiego, osteopatia skupia się na leczeniu nie tylko ciała. W odróżnieniu od tradycyjnej medycyny, która w leczeniu wysiłkowego nietrzymania moczu skupia się głównie na mięśniach dna miednicy, osteopatia proponuje zabiegi na poziomie strukturalnym, wewnętrznym oraz cranialnym, zwracając również uwagę na czynniki mięśniowo-szkieletowe przyczyniające się do problemów z nietrzymaniem moczu. Osteopatia wyróżnia cztery źródła inkontynencji:
o podłożu mechanicznym
o podłożu neurologicznym

mające swe źródło w problemach hormonalnych
wynikające z problemów psychoemocjonalnych.

Przyczyny mechaniczne związane są przede wszystkim z ciążą i porodem, zwłaszcza jeśli poród przebiegał zabiegowo, co utrudniało zachowanie naturalnego ciśnienia wewnątrz organizmu, a w konsekwencji prowadziło do osłabienia mięśni dna miednicy. Na zaburzenia mogą również wpływać związane z wiekiem obniżenia narządów wewnętrznych, zwłaszcza narządów brzusznych. W leczeniu istotne jest zbadanie ułożenia organów w jamie brzusznej oraz zbadanie położenia cewki moczowej, bowiem nawet minimalne zmiany w ich ułożeniu mogą powodować problemy z nietrzymaniem moczu.

Problemy neurologiczne, skutkujące inkontynecją, mogą być związane z blokadami zwłaszcza na odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Blokada w okolicy 11 piersiowego kręgu powodować może wadliwe działanie mięśni pęcherza moczowego, jak również problemy z prawidłowym funkcjonowaniem sąsiednich narządów.

Często poruszany jest wpływ deficytu hormonów, zwłaszcza estrogenu, na kondycję organizmu w okresie menopauzy. Niedobór estrogenu powoduje utratę elastyczności przez mięśnie dna miednicy oraz mięśnie odpowiadające za cewkę moczową.

Problemy psychoemocjonalne związane są najczęściej ze stresem, negatywnie wpływającym na napięcie mięśni ciała, co może doprowadzić do zmiany postawy, która z kolei skutkować może opadaniem narządów.

Pierwszym i najprostszym badaniem jest zbadanie postawy. Wszelkie asymetrie ciała oraz zatory w strefie kręgosłupa oraz miednicy mogą sugerować problemy z nietrzymaniem moczu. Zmiany chorobowe zauważone w badaniu przeprowadzanym w postawie wyprostowanej są weryfikowane podczas badania w pozycji siedzącej (m.in. palpacyjne badanie wątroby i przepony), następnie badane są stawy biodrowe, spojenie łonowe oraz kręgosłup, głównie na odcinku lędźwiowym). Leczenie dotykiem stosowane jest zwłaszcza tam, gdzie podczas badania odnotowano zbyt duże napięcie mięśni lub wiązadła.

Przeprowadzone zabiegi osteopatyczne dają w efekcie zauważalną poprawę. Już po kilku zabiegach wyraźnie zmniejsza się ilość nietrzymanego moczu, a pacjentki przyznają, że dolegliwość ta powoduje mniejszy dyskomfort w życiu codziennym niż przed leczeniem osteopatycznym.